een bitter hart ……

The bitter heart eats its owner

Een bitter hart eet zijn eigenaar op.

Afrikaans spreekwoord


Het was blijkbaar zo overduidelijk, en het kwam blijkbaar ook zo regelmatig voor :

iemand met  een bitter hart die zijn eigen geluk volledig te gronde richt.

Deze belangrijke constatering is tot een Afrikaans spreekwoord geworden.


Er gebeuren plezierige, mooie dingen in ons leven. Maar er gebeuren ook verdrietige, onrechtvaardige, soms onaanvaardbare dingen in ons leven. Een enorme valkuil is om dan zelf in bitterheid terecht te komen.  De enorm belangrijke les van dit Afrikaanse spreekwoord is:  als je strijd voor een rechtvaardige zaak, als er dingen zijn waar je je niet bij kan, misschien zelfs niet bij mag neerleggen : zorg er dan voor dat je geen bitterheid in je hart toe laat. Want dat zijn emoties die je eigen leven en geluk verwoesten.

Martin Luther King heeft in zijn leven gestreden tegen het onrecht van de apartheid. Hij heeft zich niet neergelegd bij allerlei misstanden. Maar hij heeft er voor gewaakt dat hij niet in bitterheid over zijn lot of in bitterheid tegen personen zou terecht komen. Hij begreep dat je in de allereerste plaats jezelf daar een enorm slechte dienst mee bewijst. Een bekende uitspraak van Martin Luther King is:      Geef nooit toe aan de verzoeking tot bitterheid.

Een wijs man, die in  God geloofde, heeft ooit gezegd: je kunt alles wat gebeurt en alles wat moet gebeuren in drieën verdelen : mijn zaak – de zaak van anderen – de zaak van God.  Veel boosheid, teleurstelling, verwijt, agressie, zelfmedelijden ontstaat doordat men alleen maar gefocusseerd is op dat wat andere mensen  (en soms betrekt men zelfs God daarbij)  anders zouden moeten doen.  Ligt daar niet de kern van bitterheid ? De levensles is daarmee : zorg dat je veel uitricht in je  leven door met je eigen  verantwoordelijkheid en je eigen mogelijkheden bezig te zijn – zonder bitterheid ten opzichte van je omstandigheden of andere mensen toe te laten in je hart.